ไตวายเฉียบพลัน และ ไตวายเรื้อรังในสัตว์เลี้ยง ต่างกันอย่างไร? รักษาอย่างไรให้ถูกวิธี
โรคไตในสัตว์เลี้ยง โดยเฉพาะในสุนัขและแมว เป็นหนึ่งในโรคที่พบบ่อยและมีผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของสัตว์เลี้ยงอย่างมาก ซึ่งโรคไตนี้สามารถแบ่งออกได้เป็นสองประเภทหลัก ได้แก่
ไตวายเฉียบพลัน (Acute Kidney Injury/Failure) และ ไตวายเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease/Failure) ทั้งสองภาวะมีความแตกต่างกันอย่างชัดเจนในเรื่องของสาเหตุ การดำเนินโรค อาการ และแนวทางการรักษา หากเจ้าของสามารถเข้าใจความแตกต่างเหล่านี้ได้ จะช่วยให้สามารถดูแลสัตว์เลี้ยงได้อย่างเหมาะสมและทันท่วงที
ความแตกต่างระหว่างไตวายเฉียบพลัน และ ไตวายเรื้อรังในสัตว์เลี้ยง1. ลักษณะการเกิดโรคไตวายเฉียบพลัน เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว ภายในไม่กี่ชั่วโมงถึงไม่กี่วัน โดยที่ไตไม่สามารถทำหน้าที่กรองของเสียออกจากเลือดได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งหากได้รับการรักษาทันท่วงที ไตอาจสามารถฟื้นตัวกลับมาใกล้เคียงกับปกติได้
ไตวายเรื้อรัง เป็นกระบวนการเสื่อมสภาพของไตที่เกิดขึ้นช้าๆ อย่างต่อเนื่อง อาจใช้เวลาหลายเดือนหรือหลายปี ไตจะสูญเสียความสามารถในการทำงานไปเรื่อยๆ และโดยทั่วไปไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้
2. สาเหตุของโรคไตวายเฉียบพลัน
มักเกิดจาก:
- การขาดน้ำอย่างรุนแรงหรือช็อก
- พิษจากสารเคมี เช่น ยาฆ่าแมลง ยาพาราเซตามอล หรือยาบางชนิด
- การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะหรือกระแสเลือด
- การอุดตันของทางเดินปัสสาวะ เช่น นิ่ว
- ภาวะบาดเจ็บที่เกี่ยวข้องกับไต
ไตวายเรื้อรัง
มักเกิดจาก:
- ความชรา โดยเฉพาะในแมวสูงวัย
- โรคทางพันธุกรรมบางชนิด เช่น พิษสุราเรื้อรังในสุนัขบางสายพันธุ์
- การติดเชื้อเรื้อรังที่กระเพาะปัสสาวะหรือไต
- โรคนิ่วในไตเรื้อรัง
- ภาวะความดันโลหิตสูง
3. อาการที่พบอาการของไตวายเฉียบพลัน:
- ซึม อ่อนแรง
- เบื่ออาหาร
- อาเจียน ท้องเสีย
- ปัสสาวะลดลงหรือไม่มีเลย
- มีภาวะขาดน้ำ
- ในบางรายอาจมีไข้
อาการของไตวายเรื้อรัง:
- น้ำหนักลด
- ดื่มน้ำมากและปัสสาวะมากผิดปกติ (polyuria/polydipsia)
- ขนหยาบ ไม่เงางาม
- กลิ่นปากเหม็นคล้ายยูเรีย
- เบื่ออาหาร
- ซึม อ่อนแรง
- โลหิตจางในระยะท้ายของโรค
การวินิจฉัยโรคไตในสัตว์เลี้ยงสัตวแพทย์จะทำการตรวจเลือดและปัสสาวะเพื่อวัดระดับของเสียในร่างกาย เช่น ครีอะตินีน (Creatinine), ยูเรีย (BUN) รวมถึงค่าฟอสฟอรัส และอิเล็กโทรไลต์ต่างๆ เพื่อประเมินการทำงานของไต อาจมีการตรวจด้วยอัลตราซาวด์หรือเอ็กซเรย์ร่วมด้วยเพื่อหาสาเหตุของโรค เช่น นิ่ว หรือความผิดปกติทางโครงสร้างของไต
แนวทางการรักษาการรักษาไตวายเฉียบพลัน
หากสามารถวินิจฉัยและรักษาได้ตั้งแต่เนิ่นๆ มีโอกาสสูงที่สัตว์เลี้ยงจะฟื้นตัว โดยแนวทางการรักษา ได้แก่:
- ให้สารน้ำทางหลอดเลือดเพื่อคืนสมดุลของร่างกาย
- ยาขับปัสสาวะ (ในกรณีที่ปัสสาวะน้อย)
- ยาปฏิชีวนะ หากมีการติดเชื้อ
- ดูแลสมดุลอิเล็กโทรไลต์และกรด-ด่าง
- ในบางกรณีอาจต้องล้างไต (dialysis)
การรักษาไตวายเรื้อรังเนื่องจากไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ การดูแลจะเน้นไปที่การชะลอความเสื่อมของไตและประคองอาการ โดยอาจประกอบด้วย:
- ควบคุมอาหาร ด้วยอาหารสูตรเฉพาะสำหรับโรคไตที่มีโปรตีนต่ำ ฟอสฟอรัสต่ำ และโซเดียมต่ำ เช่น Hill's Prescription Diet k/d, Royal Canin Renal
- ให้สารน้ำใต้ผิวหนังที่บ้าน เพื่อลดภาวะขาดน้ำ
- ยาควบคุมความดันโลหิต
- ยาควบคุมระดับฟอสฟอรัสในเลือด
- ยารักษาอาการโลหิตจาง เช่น อีริโธรโปอิติน
- การติดตามค่าต่างๆ อย่างสม่ำเสมอ เช่น ทุก 3 เดือน
การดูแลสัตว์เลี้ยงที่มีโรคไต
เจ้าของควรสังเกตพฤติกรรมสัตว์เลี้ยงอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะพฤติกรรมการกินน้ำ ปัสสาวะ น้ำหนักตัว และระดับพลังงาน หากมีอาการผิดปกติควรพาไปพบสัตวแพทย์ทันที
การวางแผนอาหาร การให้ยาอย่างต่อเนื่อง และการติดตามสุขภาพเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการยืดอายุของสัตว์เลี้ยงและช่วยให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี
โรคไตในแมวและสุนัข: ใครเสี่ยงมากกว่ากัน?
คำตอบคือ แมว โดยเฉพาะแมวสูงวัย มักมีความเสี่ยงต่อโรคไตเรื้อรังสูงกว่าสุนัข เนื่องจากระบบขับถ่ายและการดื่มน้ำที่ไม่เพียงพอจากธรรมชาติของพฤติกรรม แต่สุนัขก็มีความเสี่ยงในกรณีที่ได้รับสารพิษหรือมีโรคอื่นร่วมด้วย เช่น พิษจากองุ่น ลูกเกด หรือยา NSAIDs บางชนิด
สรุป
หัวข้อเปรียบเทียบ | ไตวายเฉียบพลัน | ไตวายเรื้อรัง |
ความเร็วในการเกิดโรค | เร็วมาก (ภายในไม่กี่วัน) | ค่อยเป็นค่อยไป (หลายเดือน/ปี) |
โอกาสในการฟื้นตัว | สูง หากรักษาทันท่วงที | ต่ำ มักไม่หายขาด |
แนวทางการรักษา | แก้ไขสาเหตุ ฟื้นฟูการทำงานของไต | ประคับประคอง ชะลอการเสื่อม |
กลุ่มที่พบบ่อย | ทุกช่วงอายุ | พบมากในสัตว์สูงวัย โดยเฉพาะแมว |
.
.
ติดต่อสอบถามข้อมูล
Like Family
085-164-6262
Line : @hospetalbyprs หรือคลิก https://lin.ee/9L6PTcm
website : https://www.hospetal.co.th
Location : https://maps.app.goo.gl/55iF8kq3bKzETigE6